4.2.2013 | 09:34
Krónan er męlieining.
Ekki gerandi eins og žeir sem ętla ręna žjóšina telja henni ķ trś um.
Gengi krónunnar ręšst af kaupmętti framleišslu okkar gagnvart framleišslu annarra žjóša.
Žar aš baki er enginn vilji eša skošun, eins og föst gengisskrįning er, heldur sį blįkaldi raunveruleiki aš žś flytur ekki meir inn en žś flytur śt.
Sama lögmįl og meš fjįrmįl heimilanna, žau eyša ekki meir en žau afla.
Žessa einföldu stašreynd skilja allflestir, fyrr eša sķšar, sem hafa boriš įbyrgš į sķnum eigin fjįrmįlum.
Žś eyšir ekki meir en žś aflar.
Gagnrżnendur krónunnar hafa haldiš fram röksemdum aš sjįlfstęšur örgjaldmišill dragi śr öflun, aš nettóupphęš til rįšstöfunar sé minni en ella.
Verjendur krónunnar benda į aš alžjóšlegur gjaldmišill sé ekki sami hemill į eyšslu gagnvart öšrum hagkerfum eins og innlendur gjaldmišill sem aldrei getur keypt meir en hann vinnur sér inn, sama hvaš mörgum nśllum sé bętt viš hann meš kjarasamningum eša fjįrmįlagjörningum żmiskonar sem blįsa upp krónugildi veršmęta.
Bįšir ašilar hafa nokkuš til sķns mįls, ķ öllum lifandi kerfum takast ólķkir kraftar į sem mynda hiš svokallaš jafnvęgi, allt į sitt žyngdarlögmįl.
Til aš skera śr um deilu žar sem rök eru meš og į móti, žarf žvķ dómara.
Margir dómarar eru til kallašir ķ žessu mįli, en žeir sem eru lifandi eiga einn annmarka sem hįir žeim öllum, žeir dęma śt frį mati, bęši sķnu eigin gildismati sem og mati į stašreyndum og samhengi žeirra. Žeir spį og segja til um, en ašrir geta svo véfengt meš gildum rökum.
Og hver hefur svo rétt fyrir sér???
Einn er sį dómari sem er ęšsti dómari hvers tķma, og žaš er sagan.
Hśn lżgur aldrei, žaš gerist sem gerist, og veršur aldrei aftur tekiš.
Žś rķfst ekki viš söguna, ekki nema žś sért sérstaklega heimskur, og slķkt gera yfirleitt ašeins fylgjendur pólitķskra trśarbragša, kommśnistar, evrusinnar, frjįlshyggjumenn, svo dęmi sé tekiš.
Dómur sögunnar er skżr ķ žessari deilu.
Hann segir aš ef gjaldmišill fęr ekki aš męla raunveruleikann į hverjum tķma, žį virkar hann ekki sem gjaldmišill fyrir viškomandi hagkerfi.
Hann hęttir žį aš vera męlieining, er oršinn gerandi, og er oršinn skašvaldur.
Hann veldur kreppu, samdrętti, upplausn.
Žeir sem žekkja žennan dóm sögunnar, bentu į aš evran vęri ekki gjaldmišill, hśn vęri pólitķsk trś sem endurspeglaši ekki raunveruleika neins hagkerfis innan Evrópusambandsins.
Stofnendur evrunnar vissu žetta, og evran var žeirra pólitķska tęki til aš nį fram efnahagslegum og stjórnunarlegum samruna evrurķkja. Eitt hagkerfi, eitt land.
Į mešan žeir eru aš koma į žessu eina hagkerfi, eina landi, žį uppskera evrulönd nišurstöšu dómsins. Samdrįtt, kreppu, upplausn.
Óhjįkvęmilegt, fyrirsjįanlegt.
Ķslendingar sem vilja kasta krónunni fyrir evru, vilja vera žegnar slķks rķkis, og vilja tilheyra hagkerfi žess.
Žeir vilja aš žjóšin afsali sér öllu sjįlfstęši.
Pólitķsku sjįlfstęši, rįšstöfun skatttekna, uppbyggingu samfélagsins, kjarasamningum, bótakerfi, menntakerfi, eša allt sem žjóšin hefur möndlaš hér meš į eigin spżtur eftir heimstjórnina 1904.
En žaš verša greiddir skattar, žaš veršur opinber žjónusta, žaš verša kjarasamningar. Viš höfum bara ekki lengur neitt meš žį įkvöršun aš gera.
Ķ stašinn fįum viš sameiginlegan gjaldmišil, og réttinn til aš eiga heima žar sem viš viljum innan žessa stórrķkis.
Žetta er kjarni žess sem evrutrśbošiš snżst um og žaš į aš hafa kjark til aš segja žjóšinni satt um markmiš sķn, um žann įvinning sem žaš sér og geta rętt gallana śt frį raunveruleikanum, ekki lygavašal trśbošsins eins og žaš hefur gert eftir aš móti fór aš blįsa ķ Evrópu.
Žetta žoršu kommśnistar, žeir žoršu aš tala um eitt Sovét sem žeir vildu tilheyra.
Margt voru žeir, en žeir voru ekki gungur.
Žjóš sem vill halda sjįlfstęši sķnu, heldur ķ gjaldmišil sinn.
Žjóš sem vill glata sjįlfstęši sķnu, tekur upp gjaldmišil žess rķkis sem hśn vill innlimast ķ.
Hinir ósjįlfstęšu vilja flestir tilheyra stórrķki Evrópu, en svo eru nokkrir sem sjį sęluna ķ vestri, aš viš yršum hluti af USA.
Ekkert nema gott um žaš aš segja, en menn eiga aš segja satt, segja hver tilgangur žeirra er.
Hvort sem žaš er evran eša rķkisdalur, žį hefur allt sķnar afleišingar sem menn eiga aš hafa kjark til aš ręša śt frį stašreyndum žar sem menn ręša kosti og galla žess fyrirkomulags sem menn leggja til.
Umręša lyginnar olli efnahagshruni hér 2008, žjóšin var ręnd, og ķ dag er veriš aš svķvirša hana.
Viš ęttum žvķ aš vera bśinn aš brenna okkur nóg į lygaumręšu. Žaš er óžarfi aš setja höndina aftur ķ eldinn til aš athuga hvort žaš hafi bara veriš tilviljun aš hann brenndi sķšast.
Og munum aš žaš erum viš sem mótum frambošiš.
Ef viš kjósum lygar og blekkingar, žvķ viš nennum ekki aš nota žaš vit sem guš gaf okkur, žį fįum viš umręšu lyga og blekkingar.
En viš eigum žį ekki aš gagnrżna žį stjórnmįlamenn sem viš bušum aš borši umręšunnar.
Viš eigum aš lķta ķ eigin barm.
Žess vegna eigum viš ekki aš kalla stjórnmįlamenn okkar spillta aumingja eins og fólki er mjög tamt.
Žeir eru žaš sem viš vildum aš žeir vęru.
Hvorki betri eša verri.
En viš sjįlf.
Kvešja aš austan.
Meirihlutinn styšur krónuna | |
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt |
Flokkur: Stjórnmįl og samfélag | Facebook
Um bloggiš
Ómar Geirsson
Fęrsluflokkar
Bloggvinir
Heimsóknir
Flettingar
- Ķ dag (22.11.): 694
- Sl. sólarhring: 761
- Sl. viku: 6278
- Frį upphafi: 1400217
Annaš
- Innlit ķ dag: 633
- Innlit sl. viku: 5397
- Gestir ķ dag: 601
- IP-tölur ķ dag: 587
Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar
Athugasemdir
Barnaleg spurning og ómarktęk svör.
Könnun Fréttablašsins og Stöšvar 2 er gott dęmi um hvernig EKKI į aš gera kannanir. Nišurstašan er sögš vera:
»Alls sögšust 52,6 prósent žeirra sem afstöšu tóku vilja aš krónan verši framtķšargjaldmišill į Ķslandi, en 47,4 prósent sögšust ekki vilja krónuna įfram.«
Žar sem »krónan« er bara nafn į gjaldmišli en ekki nafn į peningastefnu, žį eru svörin marklaus. Alvöru spurningar hefšu til dęmis veriš:
1. Hvort viltu fremur aš gjaldmišill Ķslands sé hįšur »fastgengi« eša »flotgengi« ?
2. Hvort viltu fremur aš peningastefna landsins sé »torgreind peningastefna« (discretionary monetary policy) eša »reglu-bundin peningastefna« (rule-bound monetary policy) ?
Loftur Altice Žorsteinsson.
Samstaša žjóšar, 4.2.2013 kl. 13:07
Algjörlega sammįla Lofti. Žessar spurningar eru allt of grunnhyggnar.
Ég vil aš žaš sé spurt: Hvernig gjaldmišil viltu hafa.
Žaš skiptir nįkvęmlega engu hvaš hann heitir eša hvernig blekiš į sešlunum er į litinn!
Gušmundur Įsgeirsson, 4.2.2013 kl. 21:30
Varšandi žaš aš gjaldmišillinn sé męlieining. Afhverju er žį alltaf veriš auka peningamagn ķ umferš?
Hver hefur heyrt um mįlband sem lengist alltaf į hverju įri? Hverskonar męlieining er svoleišis mįlband?
Svariš er aušvitaš aš žetta eru gervivķsindi. Žegar žś męlir męli meš męlinum sjįlfum žį segir śtkoman žér nįkvęmlega ekki neitt um žaš hvort męlirinn sé réttur eša vitlaus.
Ég legg til aš ķ stašinn fyrir žjóšhagfręšinga verši gerš tilraun meš aš skipa peningastefnunefnd meš sérfręšingum į sviši męlifręši. Žaš eru sönn vķsindi og į žvķ sviši eigum viš mikiš af fęru fólki.
Gušmundur Įsgeirsson, 4.2.2013 kl. 21:34
Nei, Gušmundur.
Nś ert žś aš rugla saman tölunum į tommustokknum viš lengdina sem hann męlir.. Einn metri er einn metri, žó žś kjósir aš tjį hann meš rosalega mörgum nśllum eša kķnversku blindraletri.
Krónan męlir kaupmįtt viš ašra gjaldmišla.
Fjölgun į nśllum breytir ķ engu žeim kaupmętti, žaš er ašeins veriš aš breyta nśllum.
Męlieiningin, hlutfalliš viš ašra gjaldmišla breytist ašeins žegar veršmętin sem męld eru breytast. Gengiš styrkist žegar heildarveršmęti śtflutnings eykst, žį er hęgt aš flytja meir inn eša byggja upp gjaldeyrissjóš ef innflutningur eykst ekki į móti.
Innlendar breytingar breyta ašeins hvernig męlieiningin er skrįš, en samspiliš viš önnur hagkerfi įkvešur hiš raunverulega gengi.
Žś getur kallaš gjaldmišil žinn hvaš sem er, en žś breytir aldrei forsendum hans meš oršum.
Ef fólki lķšur betur mį alveg skķra krónuna upp į nżtt, kalla hana lögeyri, eša taka upp nżtt myntvišmiš, og miša viš įkvešiš magn af Hekluvikri žar sem nįmuvinnsla vęri undir stjórn Sešlabankans.
En veršmęti žess sem žś flytur śt, įkveša alltaf veršmęti žess sem žś flytur inn.
Og orš fį žvķ aldrei breytt.
Kvešja aš austan.
Ómar Geirsson, 4.2.2013 kl. 22:25
Bęta viš athugasemd [Innskrįning]
Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.