Sigmundur, það tekur ekki langan tíma að taka ranga ákvörðun.

15.2.2011 | 22:58

Sigmundur, það tekur ekki langan tíma að taka ranga ákvörðun.

Reyndar ótrúlegt hvað þjónar breta ætla sér langan tíma í málið. Þeir vita eins og er að þeir hafa engin rök, það er fullreynt hjá þeim.

Enginn alvöru lögfræðingur, hvorki innlendur eða erlendur hefur tekið málstað breta og Evrópusambandsins, þeir einu sem hafa tjáð sig eru embættismenn Evrópusambandsins, og þeir fullyrða, þeir rökstyðja ekki.

Hér á Íslandi reyndi Samfylkingin að ná frumkvæðinu og fékk Egil Helgason til að birta grein eftir ungan lögfræðing sem taldi sig geta kennt gömlum prófessorum sínum, þeim Stefáni Már Stefánssyni og Sigurði Líndal lögfræði. Fróðlegt er að skoða rök Eyjólfs og bera saman við staðreyndir mála. Á sínum tíma tók ég hana fyrir í þremur greinum, hér á eftir ætla ég að birta hluta af einni, svo fólk sjái hvað rökfærslurnar standa tæpt. Ekki það að lagavitið sé mikið hjá mér, ég læt mér nægja að vitna í lögin og þá sem hafa vitið.

Kjarni þess að Ísland beri ekki ábyrgð rökstyður Eyjólfur mæta vel. Eða eins og hann segir í grein sinni

"Með aðild að Evrópska efnahagssvæðinu undirgengust íslensk stjórnvöld að taka ESB-gerðir inn í landsrétt sinn til að laga hann að reglum EES-samningsins. Með samningnum varð Ísland aðildarríki að innri markaði ESB, þ. á m. sameiginlegum fjármálamarkaði ESB. Á fundi Sameiginlegu EES-nefndarinnar 28. október 1994 var ákveðið að tilskipun ESB nr. 94/19 um innlánstryggingakerfi skyldi vera hluti af EES-samningnum. ESB-gerðir eru m.a. tilskipanir sem hafa óbein réttaráhrif. Mikilvægt atriði er að tilskipunum er beint að aðildarríki og eru þær bindandi fyrir þau hvað varðar markmið tilskipana. Með tilskipun er ríkjum gefin ákveðin tími til lagasetningar í samræmi við markmið hennar, auk svigrúms um aðferð og form innleiðingar."

Tilskipun ESB um innlánstryggingar kveður skýrt á um að stofna kerfi sem "if they (Member States) have ensured that one or more schemes guaranteeing deposits or credit institutions themselves and ensuring the compensation or protection of depositors under the conditions prescribed in this Directive have been introduced and officially recognized;""

Eða svo ég noti orð Bjargar Thoroddsen "ef þau hafa komið á kerfi til að ábyrgjast innlán eða lánastofnanirnar sjálfrar og þessi kerfi tryggja að innstæðueigendur fái bætur í samræmi við skilmála tilskipunarinnar.".

Þetta eru skyldur aðildarríkja sem tilskipun ESB kveður á um og er hluti EES samningsins eins og Eyjólfur bendir réttilega á. Í þessari sömu tilskipun er það skýrt tekið fram að ef aðildarríki hafi komið á fót svona kerfi sem tryggir innlán upp að 20.000 evrur rúmar, þá "Whereas this Directive may not result in the Member States' or their competent authorities' being made liable in respect of depositors ". Aðildarríki eru sem sagt ekki ábyrg, enda er markmið tilskipunarinnar að koma í veg fyrir þá samkeppnismismunun sem ríkisábyrgð veitir fjármálastofnunum velstæðra ríkja. Í aðfaraorðum tilskipunarinnar er ítarlega fjallað um þetta og þar má meðal annars lesa þessi orð "the system must not consist of a guarantee granted to a credit institution by a Member State itself or by any of its local or regional authorities"

Í EES samningnum eru skýr ákvæði um að ESA, Eftirlitsstofnun EFTA eigi að fylgjast með framkvæmd EFTA ríkja á tilskipunum Evrópusambandsins. Í viðtali við ABC fréttaveituna segir Per Sanderup, forstjóri ESA, að stofnun hans hafi engar athugasemdir gert við framkvæmd Íslands á tilskipun 94/19, og það segir allavega að íslensk stjórnvöld eru í góðri trú með sín lög og reglur.

En Eyjólfur Ármannsson fær annað út. Og hver eru rök hans???? Hvernig er hægt að rökstyðja að ekki ríkisábyrgð, þýði einmitt ríkisábyrgð???? Svarið er mjög einfalt, með því að sleppa staðreyndum og með því að mistúlka einfalda skilyrta setningu, en kíkjum nánar á.

Eyjólfur segir "Engar reglur eru um það í tilskipuninni hvernig fjármagna eigi tryggingakerfið. Aðildarríkjum er látið það eftir." Þetta er í besta falli hálfsannleikur. Vissulega er aðildarríkjum það í sjálfsvald sett hvernig þau útfæra reglurnar en það kemur skýrt fram í tilskipuninni hvernig fjármögnun tryggingakerfisins er háttað.

"Whereas it is not indispensable, in this Directive, to harmonize the methods of financing schemes guaranteeing deposits or credit institutions themselves, given, on the one hand, that the cost of financing such schemes must be borne, in principle, by credit institutions themselvesand, on the other hand, that the financing capacity of such schemes must be in proportion to their liabilities; whereas this must not, however, jeopardize the stability of the banking system of the Member State concerned"

Fjármögnunin er fjármálafyrirtækjanna og hún má ekki vera íþyngjandi. Að fullyrða að ekki sé kveðið á um fjármögnun er ekkert annað en vísvitandi tilraun til að fá út falska niðurstöðu sem hentar markmiðum greinarhöfundar, hver sem þau annars eru.

Eftir þessa rangfærslu hefst atlagan að skýrum lagatexta og snúið út úr honum í trausti þess að sá sem lesi, íhugi ekki bullið nánar.

"Málsgreinin felur í sér að aðildarríki verður ekki gert ábyrgt gagnvart innstæðueigendum ef aðildarríki sjá til þess í fyrsta lagi að “koma á einu eða fleiri viðurkenndum kerfum sem ábyrgjast innlán” og í öðru lagi “tryggja að innstæðueigendur fái bætur og tryggingu í samræmi við skilmálana í þessari tilskipun.” Ef annað skilyrðið er ekki uppfyllt væri hægt að gera aðildaríki ábyrgt gagnvart innstæðueigendum."

Það er ekkert tvö "ef" í lagatextanum hér að ofan, ef kerfið (schemes ) uppfyllir þessi skilyrði, þá eru aðildarríki ekki ábyrg. Það er hvergi tekið fram að þau þurfi líka að ábyrgjast innlán ef innstæður tryggingasjóðsins duga ekki til.

Ef það myndast sjóðsþurrð, þá mega aðildarríki vissulega grípa inn í með lánveitingu eða aðstoð á öðru formi, ef þau telja það þjóna hagsmunum sínum, eða þau hafi getu til, en þau eru ekki skyldug til þess. Það eru eðli allra tryggingarkerfa að þau geta fallið við of mikið álag, og til dæmis eru náttúruhamfarir eða styrjaldir viðurkennd sem forsendubrestur í öllum venjulegum tryggingum.

Reglumeistarar Evrópusambandsins settu ekki inn ákvæði hvað gerðist ef það yrði kerfisfall, en þeir settu inn ákvæði að aðildarríki væru ekki í ábyrgð. Ábyrgð þeirra nær aðeins yfir að uppfylla þær skyldur að koma á starfhæfu kerfi eftir þeim fyrirmælum sem reglugerðin setur, og skaðbótaábyrgð myndast aðeins ef þau uppfylla ekki þessa ábyrgð. Dæmi um slíkt gæti til dæmis verið að skylda ekki öll fjármálafyrirtæki að vera aðili að tryggingasjóðnum eða þau hafi ekki haft fullnægjandi eftirlit með að þau greiddu í sjóðinn. Hvorugt á við í tilviki íslenska tryggingasjóðsins.

Eyjólfur undirstrikar rökvillu sína síðan rækilega með þessari fullyrðingu "Skyldur aðildarríkis samkvæmt tilskipuninni takmarkast því ekki við að setja upp innlánstryggingakerfi. Innlánstryggingakerfi innan Evrópu án lágmarkstryggingar fyrir hvern innistæðueiganda væri án innihalds." Þetta er vissulega rétt, enda höfðu mörg lönd ríkisábyrgð á innlánum sínum upp að vissu marki áður en hin samræmda reglugerð var innleidd. Tilskipun ESB um innlánstryggingar var sett til höfuðs þeirrar samkeppnismismunar sem í því fólst, að innan sama markaðar væru kerfi með missterkri ríkisábyrgð. Þess vegna var komið á fót samræmdu kerfi þar sem grunnhugsunin var sú að fjármálafyrirtækin fjármögnuðu sjálf innlánstrygginguna, og það var skýrt tekið fram að aðildarríki væru ekki í ábyrgð fyrir því tryggingarkerfi. Þegar það kerfi fellur, þá vill Eyjólfur meina að ríkisábyrgð taki sjálfkrafa við. Annars sé innlánstryggingin marklaus.

En stóra rökvillan í þessari túlkun, fyrir utan að hún mistúlkar skýran lagatexta, að þá væri það sagt berum orðum að um bakábyrgð aðildarríkja væri að ræða. Eða eins og prófessor Sigurður Líndal segir, ríkisábyrgð "yrði að styðjast við skýr fyrirmæli í lögum, alþjóðasamningum eða löglega bindandi yfirlýsingum ráðamanna sem hefðu til þess heimild." Skýrt orðalag reglumeistara, "this Directive may notresult in the Member States' or their competent authorities' being made liable in respect of depositors " getur aldrei talist skýr fyrirmæli um ríkisábyrgð. Og reglusmiðir, þó að þeir séu i vinnu hjá Evrópubandalaginu, þeir geta Ekki sett á ríkisábyrgð bakdyramegin, þeir eru ekki "ráðamenn sem hefðu til þess heimild".

Eyjólfur bendir réttilega á að skilningur fjármálaráðuneytisins hafi alltaf verið að "við innleiðingu tilskipunarinnar að á tryggingasjóði, sem er sjálfseignarstofnun, hvíldi ekki ríkisábyrgð.". En sá skilningur er rangur að mati Eyjólfs og það þýðir að "Eftirlitsaðili EES-samningsins, ESA, hlýtur að hafa gert athugasemd við ofangreindan skilning fjármálaráðuneytisins um ríkisábyrgð við innleiðingu tilskipunarinnar og fjallað um ríkisábyrgð á Tryggingasjóði innistæðueigenda og fjárfesta. Þar sem ríkisábyrgð er grundarvallaratriði fyrir ríki varðandi innlánstryggingar hlýtur að hafa verið fjallað um hana með skýrum hætti á vettvangi ESB/EES, bæði við samningu tilskipunarinnar og í eftirfylgni með framkvæmd hennar. Annað er kerfisbrestur."

Já, ESA hlýtur að hafa gert athugasemd segir Eyjólfur þar sem "ríkisábyrgð er grundarvallaratriði fyrir ríki varðandi innlánstryggingar ". Og það að ESA hafi ekki gert það "er kerfisbrestur". Og í ljósi þess að allflest lönd hins Evrópska efnahagssvæðis höfðu sama skilning á tilskipun ESB og stofnuðu tryggingarkerfi án ríkisábyrgðar þá er ljóst að þessi kerfisbrestur var víða.

Hvað geta menn verið veruleikafirrtir á eigin rök að sjá ekki samhengi hlutanna, að skilja að það að ekki voru gerðar athugasemdir, hvorki á Íslandi eða í öðrum löndum sem tilheyrðu hinum innra markaði, að það var vegna þess að skilningur kerfisins á reglugerðina var sá að hún kvæði á um tryggingakerfi, fjármagnað af fjármálafyrirtækjum, án bakábyrgðar ríkisins.

Þetta er eins og lögfræðingur myndi skoða umferðarlögin, lesa ákvæði þeirra um bann á akstri gegn rauðu ljósi, fullyrða með rangtúlkun að bannið þýddi að það ætti keyra yfir á rauðu ljósi, og það væri kerfisbrestur þegar bílar keyrðu yfir á grænu, og þegar lögreglan stöðvaði þá sem keyrðu yfir á rauðu. Þetta eru rökin að minn skilningur sé réttur en það að kerfið skuli gera hið gagnstæða, þá er það þess misskilningur, framkvæmd þess sé kerfisbrestur.

Og það sorglega við þessa veruleikafirringu, er sú auma staðreynd að vitgrannir íslenskir fjölmiðlamenn hampa þessum rugludöllum, en þagga niður málflutning þeirra fræðimanna sem benda á hið augljósa í málinu. Sjálf framkvæmd kerfisins á sínum eigin lögum og reglum er ekki kerfisbrestur, það er hin rétta framkvæmd. Og þegar innanbúðarmaður hjá hinu evrópska regluverki eins og Alian Lipietz útskýrir gangverk kerfisins og hverngi reglugerðir þess eru hugsaðar (að koma í veg fyrir að ríkisafskipti skekki samkeppni), þá veit hann meira um það mál en óþekktur lögmaður á Íslandi eða Bókari frá Bolungarvík.

Og allra sorglegast er að þjóð, sem átti að neyða til þess að borga að lágmarki 507 milljarða króna vegna rangrar tilvitnunar í regluverk Evrópubandalagsins, að hún skuli leyfa þessum vitgrönnum fjölmiðlamönnum, sem leita að rökum i skúmaskotum fáfræði og áróðurs, að styðja þessa ólöglega kúgun. Að þjóðin skuli einu sinni í viku fá að heyra í mönnum eins og Jóni Kristjánssyni eða Guðmundi Ólafssyni, endurtaka aftur og aftur sömu heimskuna eða lygina ef menn telja að þeir viti að þeir hafi rangt fyrir sér, er hneisa sem engin önnur þjóð myndi líða. Og engin þjóð myndi líða að fjölmiðlamenn, sem styðja hina fjandsamlegu fjárkúgun, gætu sífellt fengið amatöra eða laganema til að rökstyðja réttmæti hennar, en hundsa algjörlega helstu fræðimenn þjóðarinnar sem strax í upphafi ICEsave deilunnar hnekktu falsrökum breta og Hollendinga.

Mannkynssagan kann engin dæmi önnur um slíkan undirlægjuhátt eða þann aumingjahátt að föðurlandssvikarar geti óhindrað unnið fyrir erlend ógnaröfl. Því að styðja opinskátt, og vinna opinskátt að framgang fjárkúgunar sem nemur um 2/3 þjóðarframleiðslu, er föðurlandssvik af verstu gerð, og varðar allstaðar við lög, líka á Íslandi.

En Íslendingar framfylgja ekki þeim lögum. Þess vegna eru bretar ennþá að gæla við þá hugmynd að láta íslenska skattgreiðendur greiða þeirra útgjöld vegna ICEsave reikninga Landsbankans, þeir geta ennþá treyst á stuðnings íslenskra fjölmiðla. Og hluta af íslenskum stjórnmálamönnum.

En bresk stjórnvöld njóta ekki stuðnings breskra fjölmiðla, þar benda menn réttilega á að breska þjóðin myndi aldrei sætta sig við slíka fjárkúgun.

Vonandi verður fljótlega hægt að segja það sama um íslensku þjóðina.

Kveðja að austan.