Egill Helgason er snillingur

Hef sagt það áður og ítreka það núna.  Snilld hans felst í hans einstaka hæfileika að láta umræðuna fljóta, hann rífst ekki við viðmælenda sinn heldur leiðir hann áfram nánar út í þær röksemdarfærslu sem Egill vill fá fram.  Þannig verður umræðan skýrari og markvissari.  Bæði til glöggvunar þegar viðmælandinn talar að þekkingu og reynslu, og eins hitt þegar hann fer með bábiljur og fáráð.

Viðtal Egils við Guðmund Heiðar Frímannsson, prófessor í heimspeki við Háskólann á Akureyri, er af því meiði að afhjúpa einn stærsta blekkingarhjúp spunameistara Samfylkingarinnar í ICEsave deilunni.   Guðmundur telur ICEsave deiluna snúast um "spurningin hvort íslenska ríkið taki á sig skuldbindingar sem fólust í því að Landsbankinn hafði tekið við fé frá Hollendingum og bretum inná svokallaða ICEsave reikninga" og hvort eigi að greiða þeim samkvæmt Evrópureglum um innlánstryggingar þar sem skuldbindingin er rúmlega 20.000 Evrur.  Í málflutningi Guðmundar kemur fram að hann geri sér grein fyrir því að reglugerðin tekur skýrt fram að aðildarríki séu ekki í ábyrgð umfram eignir tryggingasjóðsins en út frá rökum sem snúast af siðferðislegum rökum og lagalegum út frá neyðarlögunum svokölluðu, þá kemst Guðmundur af því að íslenska þjóðin eigi að borga og hafi þar að auki sé það hollt fyrir hana.

Röksemdir Guðmundar má skipta í þrjá meginflokka og ég ætla að fjalla lítillega um þá alla, sérstaklega þennan fyrsta sem snýr af neyðarlögunum.  Þar fer hann rangt með í grundvallaratriðum og það er ekki háð mati eða lífsskoðunum að benda á það.

 

1.  Svo ég vitni orðrétt í Guðmund þá segir hann "Fyrst að hyggja að Alþingi Íslendinga samþykkti neyðarlögin í vetur, ... og tryggði íslenskar innistæður á reikningum í íslenskum bönkum.  Af hverju gilda ekki sömu sjónarmið um inneignir breta og Hollendinga í íslenskum bönkum.  Þetta eru einu sinni íslenskir bankar sem tóku við þessu fé, á bágt með að sjá hvort skipti einhverju máli fyrir ábyrgð íslenska ríkisins hvort eigendur fjárins séu bretar, Hollendingar eða Íslendingar."  Og niðurstaða Guðmundar er "þegar sú spurning vaknar hvort íslenska ríkið eigi að ganga í ábyrgð fyrir ICEsave þá eigi einfaldlega sömu sjónarmið að gilda og giltu þegar neyðarlögin voru sett".

Þessari spurningu hefur verið margsvarað, neyðarlögin taka ekki á starfsemi einstakra banka, heldur fjármálakerfis, þau bjarga ekki einstökum íslenskum bönkum, heldur íslenska fjármálakerfinu.  Og um rétt einstakra ríkja til að bjarga grunnstarfsemi í efnahagslífi sínu efast enginn, neyðarrétturinn er æðri öllum alþjóðasamningum sem gætu kveðið á um annað því alþjóðasamningur mega ekki hafa þær afleiðingar að fullveldi ríkja glatast.  Með öðrum orðum þá geta stjórnmálamenn ekki skrifað upp á samninga sem þýða endalok sjálfstæðis viðkomandi ríkja.

Og í neyðarlögunum er íslenski hluti bankakerfisins skilinn frá hinum erlenda hluta og nýir bankar stofnaðir um þann hluta.  Þau fela ekki í sér neina ríkisábyrgð innlána, ef hinir nýju bankar fara á hausinn, þá falla innlánin.  Nema þá að ríkisvaldið grípur inn í en Alþingi  Íslendinga hefur ekki ríkistryggt innlán í hinum nýju bönkum, aðeins yfirlýsing forsætisráðherra liggur þar fyrir en hún hefur ekki lagagildi, raunveruleikinn færi alltaf eftir getu ríkisins til að standa við þau loforð. 

Á þetta hafa þeir Stefán Már Stefánsson og Lárus Blöndal bent á í grein í Morgunblaðinu 6. júlí sem heitir "Mismunun og ICEsave".  Þar koma staðreyndir málsins skýrt fram og þeim hefur ekki verið hnekkt. Pólitískir bullukollar geta látið eins og þeir þekki ekki til þeirra og bullað því út í eitt en fræðimaður sem tjáir sig um jafn mikilvægt mál og ICEsave og kemst að sinni niðurstöðu út frá staðleysu, hann er ómerkingur og stétt sinni til skammar.  Enginn á að komast upp með að ljúga 1.000 milljarða króna skuldbindingu upp á þjóð sína í nafni vanþekkingar eða vísvitandi blekkingar.

Og þegar menn reyna að læða að sektarkenndinni um að við séum að féfletta saklausa sparifjáreigendur annarra þjóða þá má það aldrei gleymast að þessir íslensku bankar störfuðu á breskum og hollenskum fjármálamörkuðum með leyfi viðkomandi landa og fram að setningu tilskipunar ESB um innlánstryggingar, þá voru það einstök aðildarríki sem ábyrgðust innistæður á sínum fjármálamörkuðum, en tilskipun ESB kvað á um tryggingarkerfi sem var fjármagnað af fjármálakerfinu sjálfu, og þegar það brást þá taka einstök þjóðríki við, því innlánin eru í þeirra gjaldmiðli á þeirra heimamarkaði og sparifjáreigendurnir eru skattgreiðendur í viðkomandi landi.  Þjóðerni eiganda bankanna hefur aldrei skipt máli í því sambandi ef bankinn á annað borð hafði rétt til að taka á móti innlánum í viðkomandi landi.

Það er því heimaríki viðkomandi sparifjáreiganda sem á að greiða þeim innlánsverndina þegar eigur hins íslenska tryggingasjóðs duga ekki til en íslensk stjórnvöld reyndu það sem þau gátu til að tryggja hag þeirra með því að setja innlán í forgang í neyðarlögum sínum.  Meira geta þau ekki gert því það sjá það allir með snefil að heilbrigðri skynsemi að örríki geta ekki ábyrgst innlán stórþjóða án þess að leggja lífsskilyrði almennings í viðkomandi landi  í rúst og slíkt vald hafa stjórnmálamenn ekki.  Hvorki íslenskir, breskir eða hollenskir.

 

2.Guðmundur varar við málssókn því það getur haft meiri kostnað í för með sér.  Er hann þá að vísa í að Evrópudómsstóllinn gæti dæmt íslenska ríkið að greiða allar innistæður íslensku bankanna.  Þessi heimska vellur víða í þjóðmálaumræðunni og um hana má segja að fólk haldi að það gildi ekki lög í Evrópu.  Evróputilskipunin er upp á ákveðið lágmark og útilokað að dómur falli upp á stærri upphæð.

Guðmundur reynir að vísu að vísa á að finna megi að eftirliti íslenska ríkisins með bönkunum, en það eftirlit var í höndunum á fjármálaeftirliti viðkomandi landa.  En þeir voru of stórir sagði hann, og það er vissulega alveg rétt eins og reynslan sýnir, en það var ekki andstætt neinum lagabókstaf, og fleiri ríki voru með of stóran fjármálamarkaðþá aðeins Sviss sé sambærilegt við okkar vitleysu.  En heimska varðar ekki við lög, þá færu til dæmis margir prófessorar í fangelsi eftir ICEsave deiluna.

Og vissulega vörðuðu bæði erlendir og innlendir fræðimenn við stærð bankanna eins og Guðmundur bendir á.  Og sama gilti um hina alþjóðlegu fjármálakreppu, við henni var varað, en þær raddir voru í miklum minnihluta.  Áður en menn taka á sig skuldaklafa vegna þessa röksemda, skulu menn gera sér grein fyrir að til dæmis OECD taldi fjármálamarkaðinn vera helsta styrk íslensks hagkerfis og það var ekki skortur á reglueftirliti sem OECD setti út á, heldur að svigrúm bankanna væri ekki nægjanlegt.  Og loks má aldrei gleyma því áður en menn hengja þáverandi ráðamenn að alþjóðlegu matsfyrirtækin eins og Moodys hækkuðu lánmatseinkunn íslensku bankanna vorið 2008 upp í efsta flokk.  Það var nefnilega fjöldinn sem sagði að hlutirnir væru í góðu lagi.

 

3.En það var niðurstaða Guðmundar, að burt séð frá lögum, þá bæri íslenska þjóðin siðferðislega ábyrgð á bönkum sínum og henni væri því hollt að borga ICEsave skuldina svona sem áminning og tyftun.

Og þá varð ég orðlaus.  Ég hélt að svona siðblinda hefði liðið undir lok eftir seinna stríð.  Þá hafði verið í töluverðan tíma til siðs að níðast á heilum hópum og jafnvel þjóðum vegna gjörða einstaklinga innan þeirra raða.  Til dæmis þá refsuðu bolsévikar öllum jarðeigendum og fjölskyldum þeirra vegna glæpa einstakra aðila innan þeirra stéttar.  Og einhverjir gyðingar höfðu grætt á hermangi eftir fyrra stríð, því mátti níðast á þeim öllum.  En bandamenn tóku þá siðlegu afstöðu eftir seinna stríð að refsa aðeins hinum seku í Þýskalandi en refsa ekki allri Þýsku þjóðinni fyrri glæp nasismans með því til dæmis að senda hana alla eins og lagði sig í þrælabúðir.

En á Íslandi árið 2009 kom prófessor í Silfri Egils og sagði frá því að íslenska þjóðin ætti sína skuldahlekki skilið, þær hörmungar og þjáningar sem hlytust af greiðslu ICEsave skaðabótanna væru hollar fyrir þjóðina því hún hefði kosið yfir sig stjórnvöld sem voru fylgjandi útrásinni. 

Og mér varð bumbult, ég get svarið það, ég gat næstum því ælt þegar ég hlustaði á aumingja manninn.  En honum til upplýsingar vil ég benda á þrennt.

Í fyrsta lagi þá ber að refsa viðkomandi stjórnmálamönnum ef þeir brutu lög og reglur.  Refsing heillar þjóðar vegna gjörða örfáa er villimennska og siðblinda sem enginn á að geta sett út úr sér án þess að vera settur inn fyrir rasisma og hatursáróður.

Í öðru lagi þá störfuðu íslensku bankarnir eftir Evrópsku regluverki, ekki íslensku.  Og það er ekki rangt í bankastarfsemi að safna innlánum.  Það er eðlileg starfsemi, ekki rán.  Og það er ekki heldur lögbrot að fara á hausinn enda þurfti tugi banka að fá aðstoð ríkisstjórna um víðan heim, og sumum varð ekki bjargað.  Gjaldþrot banka var ekki sér íslenskt fyrirbrigði.

Og í þriðja lagi þá fundu íslendingar ekki upp  kapítalismann og frjálsan markað.  Og ef það var rangt að starfa eftir þeim leikreglum sem vestrænar þjóðir fóru eftir, þá var valkosturinn eitthvað annað, og það annað er ekki til nema í Norður Kóreu og Kúbu, annars staðar gilda leikreglur hins alþjóðlega fjármálamarkaðar.  Og það var þessi fjármálamarkaður sem beið skipbrot, ekki íslenski fjármálamarkaðurinn sem slíkur.  Ef það hefði gerst þá mætti ræða um einhverja íslenska fíflsku, en fíflskan sem tók þriðjung heimsframleiðslunnar með sér í fallinum var ekki af íslenskum rótum.

Það mættu íslenskir þjóðníðingar hafa í huga.

Og Egill Helgasona á heiður skilið fyrir að afhjúpa níðingsskapinn.  Að borga vegna ytri þvingunar eins og Sigríður Ingvadóttir þingmaður Samfylkingarinnar hefur bent á  að sé því miður hlutskipti þjóðarinnar að hennar mati, er allt annað mál og um það snýst ICEsave deilan, á að láta undan ytri þvingun í þessari deilu?

En að ljúga greiðsluskyldu upp á íslenska þjóð er lágkúra af lægstu gerð en þeir sem bæta við röfli um sekt þjóðarinnar, þeir eru níðingar, og eiga að meðhöndlast sem slíkir. 

Barnaníð er til á annan hátt en þann að um misnotkun sé að ræða.  Það er barnaníð að meina drengjunum mínum að njóta sömu lífskilyrða og foreldrar þeirra, meina þeim að njóta sömu heilsugæslu og menntunar.  Að rústa heislugæslunni og velferðakerfinu vegna ICEsave er níð, níð gagnvart öllum þeim sem það bitnar á.

Nú er stund sannleikans runnin upp.  Og það á að segja satt um innræti þessa fólks og eðli gjörða þeirra.  Að segja sannleikann, brást í aðdraganda seinna stríðs, því fengu níðingar að valda ómældum hörmungum.

Látum ekki það sama gerast gagnvart börnum okkar.

Kveðja að austan.

 

 

 

Athugasemdir

[Guðmundur 2. Gunnarsson (IP-tala skráð) 19.10.2009 kl. 22:17]

Sæll austmann.

Hélt satt að segja að Egill (hinn óhlutdrægi ríksisfjölmiðilsstarfsmaður) væri á einhverju einkaflippi og hefði fengið æringja Spaugstofunnar til að hrista aðeins upp í Icesave þunglyndi þjóðarinnar og skemmti mér frábærlega.  Þegar mér var það ljóst að um fúlustu alvöru væri að ræða, þá skemmti ég mér enn meira. 

Sting uppá ef þú hefur lausa stund að takir slaginn við Gísla nokkurn Baldvinsson Samspillingarbloggara á Eyjunni um prófessorinn magnaða að hans mati.  Gísli er ekki mjög móttækilegur á skoðanir sem passa ekki honum og hans þröngsýni, og er farinn að vera full afkastamikill í að lyfta gulaspjaldinu.  En ekki er leiðinlegt að leiðrétta misskilninginn sem oftast er á síðunni hjá honum.

http://blog.eyjan.is/gislibal/2009/10/19/sidferdislegar-skyldur-i-icesavemalinu/#comment-309

 Suðvesturhornskveðja.

[Ómar Geirsson, 19.10.2009 kl. 23:38]

Blessaður Guðmundur.

Hættur að slást á annarra manna bloggum.  Og þessir heiðursmenn láta mig í friði og ég þá. Fólk verður bara að lesa ólík blogg ef það vill mynda sér skoðanir.  Þegar ég tek menn svona fyrir eins og hann Guðmund, þá rökstyð ég mitt mál, ofaní stuðið, því ég er ekki orðfallegur við þá sem svíkja þjóð sína í ögurstundu, jafnvel þó föðurlandssvikin séu gerð í góðri meiningu.

Og fólk verður að átta sig á að það er stríð í gangi.  Og þá verður að segja sannleikann tæpitungulaust.  Ég segi ekki að neinn sé eitthvað án þess að rökstyðja af hverju.  Ég veit fullvel að ég stuða, til þess er leikurinn gerður, en þeir sem fara í gegnum rökin og taka afstöðu til þeirra, hvaða orð nota þeir????

Ef þeir eru sammála mér, hvað orð nota þeir yfir málflutning Guðmundur.  Ókey, ekki níðingur en hvað þá????   Vonandi eitthvað kristilegra  ef menn taka debat á almennum vettvangi, en þeirra afstaða er sterk ef þeir á annað borð kveikja hvað ég er að fara.

Og allir hinir????  Hvað með þá.  Vanda mér ekki kveðjurnar eða hrista hausinn????  Hvað veit ég, ef ég hef fengið fólk til að hugsa, þá er tilganginum náð.  

Og ég tek eftir að fólk er að skerpa málflutning sinn því það er verið að svíkja þjóðina.  Og ég reyni reglulega að taka rök málsins saman, á minn hátt reyndar, og það er hugsað sem banki fyrir þá sem vilja slást á Netinu eða kaffistofum eða hvar sem verkast vill.  Við erum öll hluti af púsluspili, og þetta er minn partur af því spili.

Og svo er hundleiðinlegt að tala við Gísla, hann fer alltaf í fýlu við minnsta áreiti.  Hann er maður áróðursins, og góður þar sem slíkur, en hann hefur ekkert í orrahríð að gera.

Því kæri Guðmundur skaltu pressa hann maður á mann, og hann flýr.  

Kveðja að austan.

[Guðmundur 2. Gunnarsson (IP-tala skráð) 20.10.2009 kl. 02:08]

Takk fyrir svar, og gleymdi að þakka fyrir pistilinn sem er magnaður, sem þín er von að vísa.

Gísli kallinn átti eitthvað erfitt í kvöld.  Fékk gult spjald að mismæla mig og segja Samspillingin.  Hann taldi mig dóna vegna þess að innlegg var of langt að hans mati.  Veit ekki hvort hann eigi í vanda með að skrolla yfir það sem honum hugnast ekki að lesa?  Þegar ég hafði pressað á kallinn með að svara nokkrum spurningum varðani heimspekinginn skemmtilega og gaf honum upp slóðina á pistilinn þinn hér, þá sprakk garmurinn í loft upp og allur þráðurinn með.  Svona endurskrifa Samspillingarmennirnir söguna, og hann er sá þriðji slíkur á Eyjunni sem telur mínar skoðanir ekki falla nógu vel að sínum og öllum sem fara inn á athugarsemdarkerfið sem allir eru svo heppilega samhljóða, að samkoma í Krossinum verður að styrjöld miðað við halelújasamkomurnar á Samspillingarvefnum.  Hinir tveir eru Andrés Jónsson og Hafnarfjarðarformaður Samspillingarinnar, Gunnar Axel Axelsson sem voru afar ósáttir að getað ekki ritstýrt undirrituðum.

Kær kveðja.

[Ómar Geirsson, 20.10.2009 kl. 08:39]

Blessaður Guðmundur.

Mér hefur reyndar þótt Gunnar Axel mjög skemmtilegur rökræðugarpur, og rökfastur með afbrigðum.

En þú hefur mætt í kaþólska messu og lesið faðirvorið upp á aftur á bak, fyrir framan söfnuðinn.  Þú ert heppinn að vera ekki brenndur.

En ég vissi að pressan myndi duga.  Þekki mitt heimafólk.

Kveðja að austan.