Hagfræði fyrir byrjendur.

 

Er að skilja af hverju það er ekkert val að frysta verðtrygginguna og vinda svo ofan af skuldum heimila og fyrirtækja svo þjóðfélagið nái að vaxa og dafna í framtíðinni.

Hagfræði fyrir byrjendur er að skilja að það er framtíðin sem borgar skuldbindingar fortíðar, ef skuldbindingar fortíðar eru svo íþyngjandi að þær draga úr vexti og viðgangi hagkerfisins, þá fást þær ekki greiddar, þrátt fyrir alla pappíra þar um.  

Því pappír greiðir ekki skuldir, verðmæti gera það.

Hér á eftir kemur pistill næstum því óbreyttur frá mars 2009, gæti hafa verið skrifaður í dag, nema í dag er vitað að hugsun hans var rétt, þá var það spá um hvað myndi gerast ef ekki væri tekist á við skuldavandann á raunsæjan og siðlegan hátt.

 

"Vandi heimilanna er gríðarlegur.  Seðlabankinn áætlar varlega að 30-40% allra heimila sé með neikvæða eiginfjárstöðu eða við að verða það.  Þegar áhrifa tekjuskerðinga vegna launalækkunar eða atvinnuleysis ásamt hinnar gríðarlega hækkunar á framfærslu vegna gengishrunsins, er ekki varlega áætlað að 50-60% allra fjölskyldna í landinu sé að horfast í augun á miklum vanda.  Margir munu verða gjaldþrota en enn fleira fólk mun verða bundið í skuldaklafa og þrældóms það sem eftir er sinnar ævi ef það reynir að standa í skilum við sína lánardrottna.  Slíkt mun aðeins leiða hörmungar yfir þjóðina.

Ljóst er að vandinn er það mikill að það er allra hagur að hann sé leystur með ráðum sem duga.  Hálfkák sem vekur vonir mun aðeins gera illt verra.  Því ekkert mun fara verr með fólk í miklum erfiðleikum en brostnar vonir.  Það sem þarf að gera tók ég lauslega fyrir í síðustu "Blessunar" grein minni.  Aðgerðirnar þurfa bæði að vera almennar (Frysting "Hrun" verðbóta) og sértækar eins og sú greiðsluaðlögun sem ríkisstjórnin boðar.  

Ríkisstjórnin hefur hafnað Frystingu veðtryggingarinnar.  Segir það of dýrt og komi þeim ekki að gagni sem mest þurfi á hjálpinni að halda.  Segist frekar ætla að meta stöðu hvers og eins skuldara.  Þetta hljóma ágætlega og gæti verið skynsamlegt ef um takmarkaðan vanda er að ræða.  

 

En það er Neyðarástand, ígildi afleiðinga hamfara.  Það þarf gífurlegar hamfarir í einu landi til að 50-60% allra heimila eigi við mjög erfiðan greiðslu- og eignavanda að ræða.  Hver telur sig hafa þann mátt og það siðferði að hann geti valið og hafnað beiðnum frá fólki í neyð?  Hvernig á að velja og hafna?  

Og það er líka gífurlegur kostnaður í því fólgin að neyta fólki um aðstoð.  Lánin hverfa ekkert við það að fólk fari í gjaldþrot.  Og við bætist hinn félagslegi kostnaður.  Og hann getur varað í áratugi.

 

Á Íslandi var eignabóla eins og í svo mörgum öðrum löndum.  Í kreppu leiðréttist eignarverð.   Seðlabanki Íslands áætlar t.d að húsnæðisverð falli um 25% og þá er reiknað með að aðgerðir ríkisstjórnarinnar hindri kerfishrun.  Annars verður verðfallið miklu meira, getur orðið meira en 50% á dýrum eignum.  Allstaðar útí hinum stóra heimi þá lækka skuldirnar ekki með lækkandi eignarverði og því er talað um kreppu og greiðsluerfiðleika almennings.  En hvergi á byggðu bóli hækkar skuldir fólks á móti þessari eignarrýrnun.  Hvergi nema á Íslandi þar sem slíkt er talið vera lögmál Guðs, byggt á boðorðunum tíu.  

En verðtryggingin var aldrei hugsuð til að mæta svona kerfishruni.  Að viðhalda henni við þessar aðstæður er það sama að viðhalda ójafnvægi og við ójafnvægi þá lætur alltaf eitthvað undan.  Verði það ekki til að hrekja gjaldþrota  fólk úr landi  í þúsunda tali, þá mun þetta sama fólk endalaust reyna að rétta hlut sinn með kaupkröfum langt umfram það sem framleiðniaukning atvinnulífsins gefur tilefni til.  Með öðrum orðum, til staðar verði raki og fúkki sem mygla verðbólgunnar mun þrífast í næstu áratugina.

 

Það er sama þó öðru verður haldið fram, svona verður þetta bara.  Smásálarskapur og lítilmennska okkar í dag mun skapa ómælda erfiðleika í framtíðinni.  

 

En Jóhanna Sigurðardóttir má eiga það að hún rökstyður sitt mál og bendir á að hún vilji nota takmarkaða fjármuni í að reyna hjálpa þeim sem mest þurfi á hjálpinni að halda.  Hún er með engin ódýr rökbellibrögð eins og Árni Páll Árnason spurði í grein sinni í Fréttablaðinu hvort fólk vildi virkilega að hjálpa fólki sem skuldaði 125 milljónir.  Eins og það væri málið.

En svona útúrsnúningur og afbakanir eru ættaðar úr búðum Frjálshyggjunnar.  Þegar hún sjálf hefur ekki vald til að hundsa réttmætar kröfur almennings, þá notar hún röktækni lágkúrunnar og sjálfselskunnar til að afvegleiða umræðuna og hindra framgöngu góðra mála.  Pétur Blöndal notaði þessa tækni þegar hann kvað í kútinn, illu heilli fyrir þjóðina, hugmyndir þeirra Jóns Daníelssonar og Gylfa Zoega um eignarhlut sjóða í fasteignum fólks þegar það gæti ekki greitt nema hluta lána sinna.  Á að hjálpa ríka fólkinu spurði Pétur kotroskinn og benti síðan fávísum blaðamönnum á að almenningur myndi aldrei sæta sig við nema fólkið borgaði markaðsleigu á eignarhlut ríkissjóða.  En enginn var að tala um leigu nema hann og þá bábilju tóku fjölmiðlakjánar upp.

 

Lærisveinn Péturs skrifaði grein um vaxtabætur í Viðskiptablað Morgunblaðsins í gær.  Þar sagði hann þetta út frá eigin brjósti en lét hljóma sem frétt.

Munurinn á þessu aðgerðum er hins vegar mikill, því 20% niðurfærsla yfir alla línuna er hugsuð fyrir alla.  Þá myndu þeir fá mest sem skulda mest, en væntanlega eru það í flestum tilvikum þeir sem jafnframt eiga mest og þéna mest.  Aðstoð í gegnum vaxtabótakerfið nýtist hins vegar fyrst og fremst þeim sem á þurfa að halda og eiga minnst.

 

En stöldrum aðeins við þessa röksemdarfærslu.  Kaupir fólk þetta.  Má ekki bjarga þjóðfélaginu vegna þess að einhver fær hjálpina sem á hana ekki skilið?  

Á þá þetta "efnaða" fólk enga hjálp að fá.  Þó lendir það í sömu hörmungum og við hin og ber engu meiri ábyrgð á því sem gerðist.  Hefur það ekki greitt skatta eins og aðrir þegnar þessa lands?  Það vill oft gleymast að maður með milljón á mánuði greiðir hærri upphæð til samfélagsins en maður með 300 þúsund á mánuði.  Á hann ekki sömu kröfu til aðstoðar og við hin því hann hefur haft meiri tekjur en við?

Ókei, segjum að við hjálpum honum ekki.  Þetta er ekki Íslendingur, þetta er annars flokks Íslendingur.  Má hann þá flytja úr landi?  Hvað ef þetta er þvagfæraskurðlæknirinn hans pabba eða gjörgæsluskurðlæknirinn sem tjaslar saman börnum okkar eftir umferðaslys?  Má hann samt missa sig?

En ef maki hans er hjúkrunarfræðingur eða leikskólakennari?  Og börnin hans leikfélagar barnanna okkar?  Eru þau ekki Íslendingar?  Hafa þau ekki sömu réttindi og við hin?

 

Og hvað með foreldra viðkomandi.  Kannski venjulegt alþýðufólk, sem alltaf hefur greitt sína skatta og skyldur, og þau unnu hörðum höndum svo börnin gætu fengið þá menntun sem fátæktin meinaði þeim um.  Hafa þau engan rétt?  Eru skilaboð þjóðfélagsins til þeirra eftir allt þeirra fórnfúsa starf að börn þeirra og barnabörn séu einskis virði sem þegnar þessa lands?

Það má vera að einhver smásálin svari öllum þessum spurningum játandi.  En hver er hagur hennar að hrekja þetta fólk úr landi?  Hverfa skuldir þessa fólks við brottflutning eða gjaldþrot þess?

Hver tekur við að greiða þær????????  Þær hverfa ekki þó fólk sé gert upp.  Heldur fólk virkilega að það finnist einhver kaupandahópur af eigum þessa fólks og yfirtaki skuldir þess?  Er það þá huldufólk eða álfar?

Ef ekki þá þarf að afskrifa skuldir og finna nýja kaupendur.  Er allt í lagi að gefa þeim eftir skuldina?  Bara ekki þeim sem þurfa á skuldinni að halda?  Bara þeim sem vilja gera góð kaup?

 

Bara þeim sem vilja gera góð kaup segir frjálshyggjan því hún hugsar sig  og sína.  Auðmenn og þjóna þeirra.  

Þegar fólk grípur röksemda sjálfselskunnar og spyr hví á ég að hjálpa þessum þá gerir það slíkt í annarlegum tilgangi.  Því þú spyrð ekki þegar þú hjálpar. 

Þú hjálpar.  

 

Siðleysið sem þessi röktækni höfðar til er siðleysi frjálshyggjunnar.

 

Þjóðin má aldrei gleyma því. 

Púkinn sem kom henni á heljarþröm er sívinnandi við að tryggja yfirráð sinna gömlu herra.  Hans vopn er sundrung og úlfúð.  Á meðan endurreisir hann ríki græðginnar og siðvillunnar því þannig heldur hann að þeir "ríku" vilji hafa þjóðfélag framtíðarinnar.  

Í fyrsta lagi er það ekki rétt. 

Og í öðru lagi þá á að kveða hann í kútinn en ekki láta glepjast af úrtölum hans."

 

Við vitum hvaðan púkar eru ættaðir og hver tilgangur þeirra er með að glepja okkur.

Þeirra leið liggur til Heljar, og þeir sem fylgja þeim stefna sömu leið.

Þjóð sem fylgir þeim stefnir í glötun síngirni og upplausnar.

 

Við sjáum þetta í dag.

Það þarf ekki lengur að rífast.

Við þurfum að hlusta á okkar innri mann, breyta rétt, gjöra rétt.

Hjálpa öðrum því um leið hjálpum við okkur sjálfum.

 

Því við erum eitt.

Ein þjóð í einu landi.

Deilum sömu kjörum.

 

Og til að komast að þurfum við aðeins að læra hagfræði fyrir byrjendur.

Hún er ekki flókin, hún er angi af hagfræði lífsins.

Lífsins sem við viljum vernda og sjá dafna.

 

Við eigum öll líf sem þarf að vernda.

Verndum það.

Kveðja að austan.