Frysting verðtryggingarinnar er ekkert val.

 

Frysting verðtryggingarinnar, frá þeim tíma sem grímulaus árás íslenskra auðmanna hófst á íslenskt hagkerfi, er ekki valkostur í stefnu stjórnmálaflokka. Málið snýst ekki um hvort þjóðin hafi efni á slíkri gjörð og það snýst ekki um hvort það sé réttlætismál eða þá að gerðir samningar eigi að standa.

Ekkert að þessu skiptir máli því það er ekki val hvort verðtryggingin sé fryst eður ei.

Frysting verðtryggingarinnar er það eina sem getur bjargað þessari þjóð frá glötun. Hún er upphaf allrar samfélagssáttar og hún er upphaf þess að þjóðin vilji takast á við aðsteðjandi vanda og leysa hann í sameiningu.

 

Standi þjóðin ekki saman þá er þjóðarvá í vændum og ekkert getur hindrað yfirvofandi hrun þess samfélags sem við þekkjum og vorum svo stolt af. Vissulega voru skuggar í því samfélagi og það villtist af leið á meðan mýrarljós græðgi og sérhyggju var sá ljósgjafi sem lýsti upp efnahagslífið. En lífið er ekki fullkomið og önnur samfélög eiga líka við sinn vanda að glíma.

En þjóðin stóð saman á erfiðleikatímum og það var hugsað um þá sem áttu undir högg að sækja sökum aldurs, sjúkleika eða annars sem gerði fólk erfitt fyrir í sinni lífsbaráttu. Staða foreldris skipti ekki máli þegar kom að því að mennta börnin og öll börn nutu sömu heilsugæslu.

 

En núna vilja græðgiöflin rjúfa þessa sátt. Þau höfða til síngirni fólks og öryggisleysis. Segja að þjóðin hafi ekki efni á að hjálpa unga fólkinu. Það sé of dýrt og það verði á kostnað ellilífeyri þess. Segja að það eigi að standa við gerða samninga.

Og það er rétt. Það á að standa við gerða samninga. Og það eru til æðri samningar en sú kvöð að undirgangast verðtryggingu lána ef þú vilt flytja að heiman og stofna til þinnar eigin fjölskyldu. Uppfylla þannig þá kvöð sem náttúran leggur á allt líf og kallast að viðhalda tegundinni. Þessi samningur er sjálfur grunnsáttmáli samfélagsins. Að allir eigi sama rétt til lífs og gæða samfélagsins og á erfiðleikatímum þá stöndum við öll saman og hjálpumst að.

Þessi sáttmáli milli einstaklinga innbyrðis og milli einstaklinga og stjórnvalda er óskráður en það vita allir af tilvist hans. Hann er sáttmálinn sem heldur samfélaginu saman og kemur í veg fyrir illdeilur og bræðravíg.

Og þessi sáttmáli krefst þess að Verðtryggingin sé fryst meðan hinar efnahagslegu hamfarir ganga yfir.

 

Það er ekki val. Þetta er eitt af því sem verður að gerast.

 

Lítum á forsögu þeirrar stöðu sem núna er uppi í samfélaginu.

Vegna óhóflegs innstreymis erlends lánsfjár þá ríkti eignabóla á fasteignamarkaðnum á höfuðborgarsvæðinu. Þessi eignabóla var ekki á ábyrgð unga fólksins heldur á ábyrgð bankanna sem lánuðu því pening og ríkisvaldsins sem leyfði henni að fara úr böndunum. Unga fólkið átti ekki val með að kaupa hús utan bólusvæða því störfin og menntunin var á höfuðborgarsvæðinu. Og það hafði ekki val um hvort það tæki lán með verðtryggingu eður ei.

Vildi það búa á landi feðra sinna og stofna þar fjölskyldu, þá varð það að kaupa húsnæði á þeim kjörum sem bauðst. Hinn valkosturinn var að setjast að erlendis og slíkt er ekki valdkostur fyrir þjóð sem vill vaxa og dafna.

Enda var ekki rætt um hættur efnahagslífsins, það var sagt traust af stjórnvöldum og bönkum og fólk fékk ekki lán nema það stæðist greiðslumat. Og þeir sem vissu að borgin var reist á sandi, bæði innan bankanna og stjórnkerfisins, þögðu um vitneskju sína.

Því er ekki hægt að halda því fram með neinum rökum að ungt fólk hafi getað hagað sínum málum á neinn annan hátt en það gerði.

 

En efnahagslífið stóð ekki á traustum fótum og í ársbyrjun 2008 gerðu bankarnir atlögu að íslensku krónunni með þegjandi samþykki ríkisvaldsins. Þetta gerðu þeir til að fegra sína stöðu en skeyttu engu um hag viðskiptavina sinna, þar á meðal alls þess fólks sem skrifaði undir verðtryggð lán sín í þeirri góðri trú að hlutirnir væru í lagi.

Og það var ekki bara þannig að ríkisvaldið lét þetta áhlaup bankanna viðgangast, heldur þagði það yfir vitneskju sinni um yfir vofandi hrun.

Stjórnvöld rufu sáttmála sinn við unga fólkið í landinu.

 

Eignir þess féllu í verði á sama tíma og lánin þess hækkuðu. Fólk sem gerði samninga sína í góðri trú út frá eignastöðu sinni og greiðslugetu, var allt í einu orðið eignalaust í þeirri merkingu að virði eigna þess dugði ekki fyrir skuldum. Og þegar áhrif efnahagshamfaranna bætast ofaná þessa stöðu þ. e. atvinnuleysi, tekjumissir eða tekjulækkun og gífurleg hækkun vöruverðs þá ræður þetta unga fólk ekki lengur við sínar skuldir.

Það missir heimili sín ofaná þá óáran sem annars ríkir. Og það er ekki verið að tala um nokkur þúsund einstaklinga í vandræðum, rúmlega helmingur heimila landsins er þegar kominn með neikvæða eiginfjárstöðu og þúsundir eru atvinnulausir og ennþá stærri hópur lifir í stöðugum ótta um að missa vinnu og í kjölfarið allt sitt.

 

Ef samfélagssáttmálinn helst rofinn og þjóðin neitar að aðstoða þetta unga fólk, þá mun annað að tvennu gerast. Það sem gerðist í Færeyjum þar sem heil kynslóð flutti úr landi eða það sem gerðist í Finnlandi í upphafi tíunda áratugarins en þar varð fátækt landlæg í hópi þess fólks sem missti vinnu og heimili. Félagsleg vandamál, misnotkun áfengis og eiturlyfja, stóraukin sjálfsmorðstíðni, geðræn vandamál, þunglyndi; eða allt það sem fylgir slömmi og útskúfun.

Og börnin lenda á vergang vímaefnaneyslu og afskiptaleysis.

Börnin sem eiga að erfa landið. Þetta er gjaldið ef við trúum stjórnmálamönnum sem aðeins telja sig hafa hagsmuni fjármagnseiganda að verja.

 

Og þeim má ekki trúa. Þjóðarvá getur aldrei verið valkostur.

 

Steingrímur Joð Sigfússon kvaðst skilja þennan vanda og vildi geta hjálpað en kvaðst ekki vera töframaður. Þar með misskildi hann hlutverk sitt gjörsamlega. Töframenn skapa ekki peninga en þeir geta skapað sýn á það sem þarf að gera. Fengið fólk til að trúa því að hið ómögulega sé hægt.

Einu sinni var Steingrímur gæddur þeim töfrum.

En það þarf ekki töfra til. Heldur viljann til að hjálpa þjóð sinni. Hjálpa þeim sem þurfa á hjálp að halda.

 

Faðir, sem horfir uppá alvarlega veikt barn sitt, byrjar ekki að ræða við móðir þess hvort þau hafi efni á að hjálpa barni sínu. Hann reynir að gera það sem þarf að gera, til að barn hans fái hjálp. Kannski er það honum fjárhagslega ofviða, kannski reynist björgin í óséðri framtíð. Skiptir ekki máli. Ef barninu verður ekki bjargað, þá er það ekki þess að hann reyndi ekki. Hann gerði það sem hann gat.

Það sama átti Steingrímur Joð að gera. Hann átti að lýsa því strax yfir að fólk héldi heimilum sínum og hefði þar skjól á meðan hamfarirnar gengu yfir. Það má vera að það sé ekki hægt að bjarga öllum en engan á að afskrifa fyrirfram. Það veit engin hvað óráðin framtíð ber í skauti sér. Og ef öllum er ekki bjargað þá er það ekki vegna þess að viljann hafi skort. Það var eitthvað annað sem brást.

 

En hvað kostar þetta spyr fólk. Og svarið er það að þetta kostar minna en að bjarga fjármálakerfinu og þetta er peningur sem kemur til greiðslu á löngum tíma því verðtryggðu lánin eru til langs tíma.

Og það kostar miklu meira að aðhafast ekkert eða grípa til ráðstafana sem ekki ná utan um vandann. Þá fyrst mun þjóðfélagið sjá kostnað. Kostnað sem það hefur ekki efni á því hann verður ekki bara fjárhagslegur, hann verður líka metinn i mannslífum og mannlegum harmleikjum.

En mesti kostnaðurinn er samt sá að rjúfa grunnsáttmála samfélagsins því án hans mun þjóðfélagið aldrei ná sér á strik á ný.

 

Það verður engin viðreisn án samstöðu og sáttar.

 

Sú leið að hjálpa einum en hafna öðrum mun aðeins leiða til bræðravíga. Og stjórnvöld munu ekki geta biðlað til þjóðarinnar um stuðning við erfiðar ákvarðanir. Stjórnvöld sem sjálf reyndust ófær um að gera það sem þurfti að gera. Og þau öfl sem þrífast á sundrungu og óánægju munu blómstra.

Loks mun þjóðin skiptast upp í ólíka hópa sem munu berjast sín á milli og engu eira í þeirri baráttu. Slíkt er ætíð afleiðing þess að rjúfa sátt og frið.

Þetta vissi Þorgeir Ljósvetningagoði og þetta vita allir vitrir menn.

 

En þeir sem telja samning um greiðslu verðbóta á neyðartímum, æðri sjálfum sáttmála þjóðarinnar, nota það sem rök að þjóðin verði að takast á við erfiðleika sína núna en ekki velta byrðum verðtryggingarinnar á skattgreiðendur framtíðarinnar. Þeir sem þessu halda fram eru ekki þeir sem glíma við afleiðingar verðtryggingarinnar og þeir eru ekki að ala upp börn. Þá vissu þeir að börnin okkar vilja frekar halda heimilum sínum og losna við þær afleiðingar sem upplausn fjölskyldna og samfélags hefur í för með sér. Þeirra draumur er ekki að enda sem áfengissjúklingar eða fíkniefnaneytendur.

Þegar þau verða eldri og þekkja sögu þess skuldabréfs sem ríkissjóður gaf út á skattgreiðendur framtíðarinnar til að stuðla að framtíð þeirra og fjölskyldna þeirra, þá munu þau stolt greiða þá milljarða inn í lífeyriskerfið sem þarf til að afar þeirra og ömmur bíði ekki skaða að.

 

Þeir milljarðar eru lítið gjald fyrir framtíð einnar þjóðar sem setti sér það takmark að engin mundi farast í þeim hörmungum sem yfir dundu. Efnislegar eigur mega glatast en ekki mannslífin og ekki sáttmáli þjóðarinnar um eina þjóð í einu landi þar sem öllum er tryggður réttur til lífs og framtíðar.

Engum má fórna svo aðrir hafi það aðeins betra. Við erum öll á sama bátnum og við munum öll komast af. Græðgin og síngirnin munu þurfa að leita á önnur mið til að finna sér fórnarlömb.

Að halda í heiðri æðsta sáttmála þjóðarinnar er hennar eina lífsvon og í þeim sáttmála er framtíð hennar fólgin.

Þeir sem skilja ekki þessi einföldu sannindi og telja sig hafa vald til að fórna meðbræðrum sínum, þeir eiga ekki erindi í Íslensk stjórnmál.

Því það er ekkert val. Við erum ein þjóð.

Kveðja að austan.

 

Ps. Gamall pistill sem má alveg heyrast aftur.

Steingrímur Joð er aðeins tákn fyrir þá sem vildu vel en gáfu upp drauminn um réttlæti fyrir völd.  Hann á sér ótal bræður á öllum tímum.

Og ég mun alltaf endurtaka mig aftur og aftur því pistlar mínir eiga sér líka ótal bræður á öllum tímum. 

Kallast þrá eftir mennsku og mannúð.

Athugasemdir

[Seiken (IP-tala skráð) 10.2.2012 kl. 13:51]

Það virðist ekki duga stjórninni sem örvun til breytinga að nóbelsverðlauna-hagfræðingar hafi kallað verðtrygginguna "and-samfélagslega" og að þeirri vitleysu verði að ljúka. En ef eitthvað er að marka síðustu skoðanakannanir þá verða ríkisstjórnarflokkarnir búnir að eyða sjálfum sér áður en þeir uppgvötva að það er ekkert val í þessu efni.

[Ómar Geirsson, 10.2.2012 kl. 13:58]

Já, og fleiri flokkar líka.

En það sem vegur samt þyngst eru innri rök, að innst inni veit fólk að núverandi fyrirkomulag er rangt.  En það kann kannski ekki að koma orðum að því sem á að koma í staðinn.

Það er samt ekki málið, ef þú veist að eitthvað er rangt, þá segir þú Nei við rangindunum þó þú vitir ekki alveg hvað tekur við.  

Það er þetta Nei, sem er upphaf alls, og af því mun spretta ferli sem skilar að lokum einni þjóð í einu landi.

Þetta er trú mín og von Seiken, annars væri ég ekki í þessum vindmylluslag.

Kveðja að austan.

[Umrenningur, 10.2.2012 kl. 15:11]

Takk Ómar

Það er ekkert að því að góðir og siðferðislega sannir pistlar gangi í endurnýjun lífdaga. Þeir eru margir sem fylla þann flokk hjá þér.

Þessu tengt, það virðist vera mikið í gangi hjá Grikkjum í dag. Staðfest að einn ráðherra hafi sagt af sér og orðrómur um annan til auk slagsmála á götum Aþenu.  http://www.guardian.co.uk/business/2012/feb/10/greece-bailout-euro-strikes þetta er lifandi frétt þ.e. ný tíðindi koma jafnóðum efst þegar ýtt er á F5 eða refresh - reload. 

[Ómar Geirsson, 10.2.2012 kl. 16:45]

Blessaður Umrenningur góður.

Það er ekki þannig að ég hafi átt val, ég var fullur af skít og hausverk í morgunn og kom því varla frá mér undanfarandi pistlum.

Sem kannski var eins gott, þessi endurunni, án breytinga, ég toppa hann ekki nema á góðum stundum og þá við nýtt tilefni.

Minn vandi er sá að ég byrjaði strax eftir Hrun að blogga um mannúð og mennsku, og átti mína toppa vor og sumar 2009.  Síðan þá hefur þetta alltaf verið endurtekning í einni og annarri mynd, svona til hliðar við ICEsave baráttuna.

Og ég hefði ekki tekið þetta kast nema vegna hans Óskars Helga, hann hreyfði við mér á þann hátt að ég gat ekki annað.

Og í sjálfu sér er ég ánægður, svona pistill þarf athygli og IP tölur og ég toppa ekki sjálfan mig upp fyrir 500 IP tölur nema ég standi í stríði, eða tengi mig við umdeild mál.  

Sem ég kannski gerði í gær, en það hefur kostað mig bólgu í tennisolnboga mínum frá því í den.

Svo þú sérð Umrenningur að það er engin rós án þyrna.

En hugsaður þér bara ef svona árás, eins og Útburðarpistlar mínir sem  skiluðu mér í sjöunda sætið á Moggablogginu án þess að ég gerði nokkrum hagsmunahópi til hæfis, og forðaðist allt vinsælt froðupopp, gerði ef hópur fólks tryði á málstað, og gerði það sem þarf að gera????

Þetta er eins og að lífið sé saltfiskur og þú viljir framleiða þann besta sem sögur greina frá.

Bylting er ekki málið, eina skilyrði er að fólk vilji hana, þá sleppir það auðdinglunum sem hrópa spilling, líkt og DV og Jónas sorakjaftur hafa flotið á, og tæki atburðarrásina sjálft í sína hendur.  Léti ekki lengur auðmiðlamálaliða ljúga að sér.

Og þú linkar á byltingarástand  á suðlægum slóðum.  Ég hef gert mitt til að skamma þá sem ekki skilja mannúð og mennsku, en að lokum snýst þetta ekki um Fjarskaistan, heldur líf okkar sjálfra og limi.

Og þá munum við ekki linka á beina atburðarrás Umrenningur góður, við munum vera gerendur í þeirri atburðarrás.

Eða það vona ég.

Kveðja að austan.

[Umrenningur, 10.2.2012 kl. 17:04]

Að sjálfsögðu framleiðum við besta saltfisk í heimi ef við á annað borð ætlum að framleiða saltfisk, það kemur bara ekkert annað til greina eins og þú veist. Ástæða fyrir linkinum á Grikkland er að nota þitt víðlesna blogg til að reyna að hreyfa við Íslendingum ( þarf ekki við Óskar Helga ) og sýna fram á að venjulegt fólk getur haft áhrif ef það vill og nennir. Grísk alþýða er t.d. búin að koma 4. ráðherrum frá í dag og samtök lögreglumanna samþykktu að standa með fólkinu ásamt því að gefa út handtökuskipun á fulltrúa ags og erlendra banka í Grikklandi, ég veit ekki enn fyrir hvaða sakir en væntanlega glæpi gegn Grísku þjóðinni.

[Ómar Geirsson, 10.2.2012 kl. 17:23]

Ja, Umrenningur góður, þú segir fréttir þetta með handtökuskipunina.

Hef ekki komið í tölvuherbergið frá því ég skaut inn endurunna pistlinum, hef síðan verið að taka athugarsemdarslaginn sem er partur af prógramminu.

Veistu, þetta eru frábærar fréttir.  Þú veist að ég hóf minn bloggferil með því að einangra mig út í horni með harðri andstöðu minni gegn AGS og ICEsave.  

Núna er einhver að framkvæma það sem ég vildi að íslenska þjóðin gerði strax.  Mig minnir að þessi Óbermi ættu að sæta ákærum fyrir glæpi gegn mannkyni.

Gaddafi, Saddam, Serbar, þetta eru allt smáseiði miðað við dráp AGS glæpamanna í Afríku og víðar.

Já, Grikkir eru vagga lýðræðis, kannski byrjar byltingin fyrir framtíð mannkynsins líka í Aþenu.

Þannig að þeir toppa okkur í framleiðslu á besta saltfisk í heimi, Grikkir sem veiða ekki einu sinni þorsk.

En Útburðurinn er að virka, ég hef ekki tengt mig við neina umdeilda frétt í dag, samt er ég lesinn.

Sem aftur minnir mig á hvað myndi gerast ef hópur fólks myndi trúa á mannúð og mennsku, en ekki endalaust tuð um fortíð.

Því lífið er saltfiskur.

Kveðja að austan.

[Umrenningur, 10.2.2012 kl. 17:40]

Þetta með lögguna sá ég á reuters en finn ekki aftur í fljótu bragði en hér er smá umfjöllun um þetta  http://www.guardian.co.uk/business/2012/feb/10/greece-bailout-euro-strikes#block-31 kl 1.54pm. Taldi víst að þér þætti fengur í þessum tíðindum þar sem Grikkir eru að takast á við ags og sitt eigið icesave í líki evrópusambandsinns. Reyndar heyrði ég nýlega að fulltrúar ags ferðist eingöngu um í brynvörðum bílum um Grikkland þannig að þeir virðast vita upp á sig skömmina, en hvort þeir eru mennskir læt ég aðra um að dæma.

[Ómar Geirsson, 10.2.2012 kl. 18:56]

Umrenningur góður, þetta kom fram í fréttum.

Og það sem hefur einu sinni verið sagt, það mun endurtaka sig.  Hér og þar og allsstaðar.

Nema hér á Íslandi.  Það er eitthvað að sem ég fæ ekki útskýrt.  Kannski of mikið flutt inn af þrælum á sínum tíma.

En Evrópa er að uppistöðu byggð frjálsu fólki.

Þar að leiðir mun AGS aldrei ná neinum árangri, öðrum en þeim að safna glóðumm elds að sínu höfði.

Og ekki græt ég það.

Kveðja að austan.

[Júlíus Björnsson, 10.2.2012 kl. 20:21]

Hér eru aðilar sem segja í daga að verðtygging á rentur húsnæðilána hafi verið neyðar úræði á sínum tíma af því að eigiðfé lífeyrissjóða þá [1980] hafi verið of lítið. Byrjunar raunvextir voru 8,5%, hámark í London er ennþá 1,99% [vegna stofnuna nýrra veðsafnafylkja] um 97% í meðalári að húsnæðiskuldum erlendis á hverju ári er raunvaxta laus umfram verðbætur á hverju ár að meðaltali. 80% fylkja eru skuldir til 30 ára.
 í Dag er íbúðlánsjóður notaður til skila reiðufé inn í lífeyrsjóði gegnum Kauphöll sem milliðir banka og lífeyrisjóða.  Þetta kosta hærri raunvexti en ef lánað væri milliða laust, þá kosat líka minna eigiðfé: skuldir við lífeyrisþiggjendur og eigendur útborganna í framtíðinni.

Forfeður mínir þeir lærð Danska bókhald  með danskri hugsun og orðaforða, móðar amma mím lærði í Verslí um 1927 Íslensku raglurnar sem voru innleidda með lögum 1918.   Ég læri það á símum tíma.  Fannst allt eitthvað bogið við það sem mér kennt að læra utan að. Það er engin vandi fyrir mig að læra utan að.

Hinsvegar er hér hugtak sem kom eftir neyðarvertyggingu sem vísað er sem "eigiðfé" áðir var notað Capital: sem sjáfseignabændum. EigenKapatil er hugtak sem henta í fjámálrektari og kallast Equity á ensku.     
Ég byrja að kynna mér þýskar skilgreiningar, og þær eru skýrar: fyrtæki mega eiga passivar hreinar eignir, þar sem gjöld af þeim er bundin eiginfé  rekstrar en passive eignirna sjálfar [skuldlausar] ekki lagðar að veði, og þær skráða í eigarhaldmöppu [upplýsingar eru um þetta hjá eignarskráningu þýska ríkisins], á samt fylgjandi skatta bókunar reikning.  Þegar gerður er upp rekstur og efnahags yfirlit sett upp, á eru gjöldin úr eingarhaldmöppu hreina eigna fyrir færð á CRED reikning eigið-fjár, með öðrum eignum eignarhald aðila sem stand fyrir utan reksturinn en tengjast honum. Fyrtækið getur hvenær sem það vill lagt þessar eigin að veð og þá fara þær vegna skuldsetningar inn í efnahag.

Þegar sagt er á Íslensku eigiðfé Íslenskubankanna, þá er það erlendis skilið sem eignarhald [hreinarskuldir] aðila sem standa utan við reksturinn. Hreinar vegna þess að á öllum gjalddögum  er til reiðfjárandvirði í fórum fyrirtækisins fyrir útborgun þeirra.   

Þetta er ekkert fyndið að hér kunna menn ekki að halda um eigið-fé bókunar reikning. Hér tala menn eins og fífl.

Mikið eigið-fé er mikli reiðfjá útborguna skuldbinding, mikið eignahald viðskipta aðila fyrirtækis.    Stundum hafa menn á vinning að að festa viskpta aðila Lánadrottna og þá hækkar hreint eigið-fé í samræmi. Þá byrja stundum kúgum  ef þú stækkar ekki eignahald þitt þannig að eigið-fé tengt mínum rekstri vex, þá eyði ég öllu reiðfjár andvirði í mínu áður en kemur að gjalddaga hjá þér. Þetta er hugsunar í skammtíma rekstri ekki undirstöðu og er ekki ætlað frá upphafi til að lifa 30 ár.

Lánadrottnar erlendis vilja ekki auka eigið-fé tengt sínum skuldnautum , þeir vilja halda fresli sínu.

AGS benti á brotlanir í bóhaldslögum , og sem ég fann í bresku og þýsku laga orðabókum , sannar  að hér er meiri hátta vandamál á ferðin. Íslendindar virðast ekki mega eiga áhættu lausar eiginir í samræmi við Íslenska lagaleysu að mínu mati frá upphafi.

Hér ensk túlkun. 
http://juliusbearsson.blog.is/blog/juliusbearsson/entry/1222383/