Þegar smár vegur að stórum.

 

Séra Friðrik er eitt af stóru nöfnum síðustu aldar. 

 

Hann var guðsmaður, og líf hans var uppljómun kærleiks Krists, þeirrar undirstöðu kristinnar trúar sem vissulega margur guðsmaðurinn hefur til taks á tungu, en fátt í lífi hans staðfestir þau orð, hans kærleikur er í orði en ekki á borði.

Séra Friðrik vann þrekvirki á fyrstu áratugum 20. aldarinnar, þegar Ísland breyttist úr samfélagi hins gamla bændasamfélags, yfir í nútímann, iðnvæðingu sjávarútvegsins, fólksflutninga úr sveitum í bæi og borg, þegar fátt var til varðandi menntun, æskulýðsstarf, svo sem íþróttaiðkun, þar sem frumkvöðlar skópu nýtt samfélag, það samfélag sem við þekkjum í dag.

 

Af öðrum ólöstuðum þá var séra Friðrik þar fremstur, við þekkjum að nafn hans er tengt við kristilegt æskulýðsstarf þjóðkirkjunnar, KFUM og KFUK, þar sem kirkjan boðaði ekki aðeins trú sína, heldur skapaði umgjörð um heilbrigt æskulýðsstarf, þar sem áhersla var lögð á mannrækt og heilbrigði, í samfélagi fátæktar og örbirgðar hinna vinnandi stétta, þá fengu börn verkafólks tækifæri til að upplifa ævintýri sumarbúðanna, eitthvað sem á þeim tíma var margfalt þess þegar börnin okkar í dag fá að fara í Disney land, eða þá bara Tívolíið í Kaupmannahöfn.

Önnur birtingarmynd þessa æskulýðsstarfs séra Friðriks var stofnun íþróttafélaga, eitthvað sem var ekki til á Íslandi í upphafi 20. aldarinnar, en var stórt spor inní nútímann.

Flestir þekkja Val, það er það fólk sem veit að íslenska þjóðin á sér forsögu, en Haukar í Hafnafirði urðu líka til að frumkvæði séra Friðriks.

 

Þegar ekkert var til, þá eru svona frumkvöðlar ómetanlegir, og í lok 19. aldar og í byrjun 20. aldar var gæfa íslensku þjóðarinnar að eiga marga slíka frumkvöðla.

Hlutverk þeirra verður seint þakkað.

Og smá er sú þjóð sem í alsnægt nútímans ekki þakkar.

 

Kærleikur séra Friðriks átti sér margar aðrar birtingarmyndir en það að færa börn örbirgðarinnar æskulýðsstarf, fyrir mörgum árum las ég frásögn eldri konu sem rifjaði upp það hörmungarár 1918 þegar spænska veikin herjaði, flensa sem veikti marga og og margir dóu úr henni.

Það er í mannlegu eðli að óttast banvænar drepsóttir, þessi eldri kona, sem var ung þegar sóttin herjaði, man eftir og minntist á að þegar foreldrar hennar og systkini voru fárveik, þá kom einn maður með líkn.

Ekki aðeins kærleik, heldur líka vistir, sem og þá litlu lækningu sem hann gat veitt, að hjúkra og tala kjark í hina veiku, ólíkt Bakkabræðrum færði hann sól og birtu inná heimilið, hann gaf í kærleika Krists.

Þetta var séra Friðrik, áður, í annarri frásögn, tímaritagrein, hafði ég lesið um prestinn sem mætti til sjúkra, hugði ekki af eigin heilsu og öryggi, vildi líkna þar til yfir lauk, hvort sem það væri pestin sem gæfi eftir, eða hans eigin heilsa.

 

Sagnfræðingur í leit að jólasölu bókar sinnar, velti sér uppúr að á gamals aldri, þegar séra Friðrik var orðinn blindur eða hálfblindur, þá hefðu þáverandi stjórnendur KFUM/KFUK leitt unga stráka til goðsins sem séra Friðrik var orðinn á gamals aldri, og hann hefði kysst þá og kjassað, og það hafi farið misvel í þá.

Þarna komu saman fulltrúar ólíkra kynslóða, börn nútímans sem áttu land að erfa, og gamall maður sem ólst upp í hinu gamla bændasamfélagi, þar sem kynslóðarnar höfðu kysst og kjassað hvort annað í árhundruð, og ég sem er fæddur uppúr miðri síðustu öld man að stundum fannst mér nóg um.

En svona var þetta bara, hefur vissulega breyst, en þetta var óðháð kyni, enda slík skilgreining ekki til í hinu gamla bændasamfélagi sem var að líða undir lok.

 

Sagnfræðingurinn náði sölu, og hann náði athygli, sjálfur orðinn það elliær að þar með fattaði hann ekki að hann náði fyrir örfáa silfurpeninga að rústa bæði sinni æru og fræðiferli.

Áður stór, en núna smár, þó vissulega naut hann ljómans af hýenum Rétttrúnaðarins.

Hans val samt, það ráða allir sínum endalokum.

 

Verra var þegar lítilsigldur biskup þjóðkirkjunnar ákvað að taka undir gól hýenanna, enda vissi hún kannski innst inni að hún hlaut ekki upphefð sína vegna þess að hún var fremst meðal jafningja prestastéttarinnar, í boðun og skörungsskap (líkt og séra Sigurbjörn), heldur vegna þess að hún var kona, og meðreiðarsveinn.

Séra Friðrik átti að fordæma vegna þess að hann náði þeim aldri að verða aldraður maður. Í skjóli misviturra manna sem gerðu hann að einhverri helgiímynd í lifandi lífi.

Það var ekki séra Friðrik sem bað um börnin, þau voru færð til hans, og það eina sem hann gat var að sýna ástúð kynslóðanna, ástúð sem hann var alinn upp við, en þá var vissulega barn síns tíma.

 

Sú lítilssiglda skipaði ákærunefnd, og þar var poppprestur, séra Bjarni Karlsson fulltrúi þjóðkirkjunnar.

Hlálegt að eini lærdómur lútersku kirkjunnar, eftir um rúmlega 500 ára þvingaða starfsemi í skjóli Danakonungs, var að skipa farísea í anda þeirra sem krossfestu kærleik Krists.

 

Smámenni var látið hælbíta stórmenni.

Stærri var íslenska þjóðkirkjan ekki.

 

Fólk, sem ekkert hefur gert, nema hugsanlega gefið afslátt af aukabúgrein presta, að krefja almenning um þjónustugjald vegna ferminga, giftinga eða annað, þó viðkomandi séu á fullum launum hjá ríkisvaldinu að sinna þessum verkum, taldi sig umkomið að dæma mann sem í verkum sínum sýndi að Jesú, og kærleikur hans er ennþá lifandi.

Ævistarf hans er vitnisburður þar um.

Í stað þess að verja hann, að fá fólk til að skilja hugsun og hugsunarhátt genginna kynslóða.

 

Smán þjóðkirkjunnar og hinna lítilsigldu er ævarandi. 

Hún lifir vissulega sem stofnun, og býr að arfleið sem íslensk þjóð er ekki tilbúin að gefa upp á bátinn, en það er háð þegar hún kennir sig við Krist, og boðskap hans.

Nær væri að tala um áskrifendur að launum og öruggu starfi.

 

Hins vegar er til fólk sem getur ekki þagað, það á minningar, og það á arfleið.

Hefur æru, og þekkir muninn á réttu og röngu.

 

Þessi pistill minn, sem er að gefnu tilefni, skrifaður af vangetu til að tjá eitthvað sem er mikilvægt, og skiptir máli varðandi samfellu sögu okkar, fortíðarinnar sem skóp okkur, nútímans sem er það sem við erum, og þeirrar framtíðar sem við ættum að vilja börnum okkar, hefur lengi blundað í mér.

Mér ofbauð árás hinna íslensku Talibana sem líkt og sálufélagar þeirra í Afganistan, réðust á minnismerki liðanna alda, það er eins og þetta aumkunarverða fólk hafi drukkið í sig fréttamyndir af eyðileggingu Íslamistanna í Ríki Íslams á fornum minjum rómversku borgarinnar Palmyra í Sýrlandi.

Og sagt; við skulum gera þetta líka.

 

Réðst á minningu manns sem var miklu stærra en það sjálft, og það mun nokkurn tímann verða.

 

Hollvinasamtökin um séra Friðrik eiga allan þann heiður sem ennþá lifir meðal vor.

Þarna eru kjarkaðir einstaklingur sem mæta ofsa og fordæmingu hins pólitíska rétttrúnaðar Góða fólksins.

Mæta smækkun og smán þjóðkirkjunnar, eða fólksins sem erfði arfleið séra Friðriks, og hafði hvorki kjark eða manndóm til að standa með þeirri arfleið.

 

Á meðan svona fólk er til, þá er samfélag okkar og gildi ennþá lifandi, forheimska og fávitaháttur Góða fólksins hefur ekki gengið að því dauðu, að gildin sem eru kennd við mennsku og mannúð lifi ennþá á Íslandi í dag.

Þau munu vinna til heilla, hvernig sem fer.

Því það er ekki niðurstaðan sem skiptir máli, heldur að til sé ærlegt fólk sem hefur sannfæringu, og lætur ekki forheimskuna og fordæminguna kúga sig, knésetja sig.

 

Það eina sem ég get sagt, það er fyrir utan allt sem ég hef sagt hér að ofan.

Er; 

 

Hafið þið mikla þökk fyrir.

Með kveðju að austan.

 

 

Stofna hollvinasamtök um mál sr. Friðriks

Þegar lygin ræðst á raunveruleikann.

 

Þá er fokið í flest skjól ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur.

Fjármálaráðherra reyndi að slátra frumvarpi Ingu Snæland um að tengja bætur almannatryggingakerfisins við launavísitölu, að kalla slíkt einhug nær ekki einu sinni að vera öfugmæli.

 

Góð blaðamennska tekur núna viðtal við fjármálaráðherra, spyr hann um þennan meinta einhug og hvort hann hafi ekki frétt að því að þetta frumvarp var kynnt sérstaklega þegar forystukonur ríkisstjórnarflokkanna kynntu hina nýju stjórn sína.

Spyrja hann hvað honum gangi til með að vinna gegn þessari yfirlýstu stefnu.

Spyrja hvað honum gangi til með því að setja forsætisráðherra í þá stöðu að þurfa að ítreka að þetta frumvarp Ingu væri einmitt stefnumál ríkisstjórnar hennar.

Spyrja hann af hverju hann er í stjórnarandstöðu í hans eigin ríkisstjórn.

 

Það viðtal getur aldrei orðið annað en grafarskrift Valkyrjanna eða Daða.

Því til lengdar er ekki hægt að stjórna á lyginni einni saman.

Kveðja að austan.

 

Einhugur í ríkisstjórn